Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Ipno-molo
Ctenidium molluscum
Hylocomiaceae
Nom en français : Hypne molle.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo pulèu forto trachis souvènt en masso sus li roco cauquiero à l'oumbro. Es proche dóu gènre Hypnum e se recounèis pulèu facilamen bonodi si ramo daurado e molasso. Li fueio soun en daio emé de gròssis alo. Fai raramen d'espouroufite qu'es diouïco.
Usanço :Se destrìo de C. procerrimum, raro, que si fuio soun d'un cop en pouncho (pèr C. procerrimum se fai mai plan-planet).
Port : Pluroucarpo
Taio : 5 à 10 cm
Fueio : 1 à 3 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ctenidium
Famiho : Hylocomiaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 1 à 2,5 cm
Ø (o loungour) flour : Dènt bourdado
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 2100 m
Aparado : Noun
Mars à juliet
Liò : Roco
- Sòu peirous
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Ctenidium molluscum (Hedw.) Mitt., 1869